In september 2022 had een groep van vier astronauten onze planeet moeten verlaten om in 2023 te landen op Mars. De Nederlander Bas Lansdorp startte de stichting Mars One in 2011, met als doel mensen naar Mars te sturen om daar een nieuw leven op te bouwen. De mens is immers van nature een ontdekkingsreiziger, aldus Landsdorp. Het verdienmodel achter deze kostbare missie (geschatte kosten: zes miljard dollar) was dat dit het allergrootste reality tv-programma ooit zou worden; via sponsordeals en exclusieve uitzendrechten wilden ze het streefbedrag ophalen. 

Na de bekendmaking was er veel media-aandacht, met name voor het selectieproces van de astronauten, want wie is er geschikt voor een enkeltje Mars? Waar wordt op geselecteerd? In deze blog lees je meer over het Mars One project, het aanpassingsvermogen en wat we kunnen leren van astronauten. Daarnaast bespreken we welke drie lessen we daarvan kunnen meenemen naar de werkvloer.

“We want YOU!” 

Om je aan te melden voor dit avontuur moest je voldoen aan vijf “simpele” criteria:  

1. Veerkrachtig; 
2. Nieuwsgierig; 
3. Creatief;  
4. Vindingrijk en…  
5. Je moest een groot aanpassingsvermogen hebben! 

Deze missie zou namelijk veel meer van de astronauten vragen dan bij een retourmissie, aldus Bas Landsdorp in een interview met TIME. Een nieuw leven opbouwen op een buitenaardse planeet is misschien wel de grootste aanpassing die je als mens ooit zult maken. Met niks meer dan drie collega’s en ondersteuning vanaf aarde (met vertraging) zouden de kolonisten zelf hun verblijf en eten moeten (ver)bouwen. Als er een probleem ontstaat – technisch of medisch – zouden ze dat zelf op moeten lossen. Hiervoor was dus een streng selectieproces én een uitgebreide, zeven jaar durende training nodig.

Meer dan 200.000 mensen meldden zich aan, ruim 1000 mensen werden geselecteerd voor de volgende rondes, waar vervolgens hun gezondheid en emotionele en psychologische stabiliteit verder werden getest. In 2015 presenteerde Mars One de 100 finalisten. 

Astronauten; de meest wendbare mensen op de planeet (en daarbuiten?) 

In de ruimte (en wellicht ooit op Mars) is een groot aanpassingsvermogen cruciaal. Hoe goed je ook traint en voorbereidt, er zullen momenten zijn waarop je voor verrassingen komt te staan en snel moet handelen. NASA-astronaut Anne McClain benadrukt in 2020 in haar artikel “An Astronaut’s Guide to Applying to Be an Astronaut” hoe belangrijk het is adaptable te zijn: 

“You will be asked to do things you have never done before, and you may even not be good at some of them at first. As such, it is really important to be adaptable. We know you are good at what you do, but your success will be based on how well you can adapt.” 

Of te wel: Je kunt super goed zijn in je werk, maar je moet bereid zijn nieuwe dingen te leren én dat ook kunnen. Je succes wordt uiteindelijk bepaald aan de hand van je aanpassingsvermogen en of je dat op de juiste momenten weet in te zetten. Hiermee slaat McClain de spijker op z’n kop! 

Waarom is aanpassingsvermogen belangrijk? 

Nu zijn de meeste van ons geen astronaut, maar ook jouw werkveld is aan constante verandering onderhevig. En ook jij zal voor verrassingen komen te staan. Of je nu arts, adviseur, ondernemer of bouwvakker bent; ieder vakgebied brengt z’n eigen uitdagingen met zich mee en verandering is de gemene deler. We hebben allemaal moeten dealen met thuiswerken door de coronacrisis. Digitalisering vindt in elke sector plaats en verandert sommige sectoren zelfs zo drastisch dat mensen moeten bijscholen of hun baan kunnen verliezen. Misschien ben je genoodzaakt als ondernemer je businessmodel aan te passen om de concurrentie aan te kunnen, of om aan nieuwe wet- en regelgeving voldoen. Misschien moet je vanwege een organisatieverandering met je team de omslag maken naar een zelforganiserende werkwijze… 

Verandering is overal om ons heen, de vraag is hoe jij hiermee omgaat.

Mars One: de missie afbreken 

Het ambitieuze Mars One project stierf in 2016 helaas een stille dood, vanwege een gebrek aan financiële middelen – er circuleren op het internet zelfs verhalen dat het allemaal één grote scam was. Dit zorgde er onder andere voor dat potentiële investeerders als Endemol, maker van bijvoorbeeld ‘Big Brother’, zich terugtrokken. En terwijl er vanuit alle hoeken (met name de academische wereld en ruimtevaartindustrie) kritiek kwam op de missie en hun verdienmodel, bleven Landsdorp en zijn collega’s stug vasthouden aan het oorspronkelijk plan. Ze hebben weliswaar geprobeerd de rechten nog her en der aan documentairemakers te verkopen, maar niemand durfde nog met ze in zee te gaan. Hoe je het ook wendt of keert, de conclusie is dat de strategie van Mars One niet goed was. Laat staan wendbaar. 

Aanpassingsvermogen als kernkwaliteit 

Inmiddels is het idee van een permanente kolonie op Mars niet meer uit ons leven weg te denken (Elon Musk kondigde in hetzelfde jaar aan dat SpaceX mensen naar Mars wil sturen). Net als het idee van aanpassingsvermogen (AQ*) als kernkwaliteit voor succes. Vandaag de dag refereert bijvoorbeeld de European Space Agency (ESA, de Europese tegenhanger van NASA) naar het vermogen om je snel aan te kunnen passen als kernkwaliteit waarop ze astronauten selecteren. Wanneer je een groot aanpassingsvermogen hebt ben je namelijk in staat snel een overwogen keuze te maken wanneer een situatie verandert of adequaat te handelen bij noodsituaties, aldus de ESA. 

*Met AQ (Adaptability Quotiënt) ontdek je o.a. of je een wendbaar karakter hebt, in staat bent (makkelijk) ingesleten patronen af te leren en onder welke omstandigheden je het beste met verandering kunt omgaan (en ook: daartoe bereid bent). 

Wat leren we hiervan op de werkvloer? 

Ook buiten de ruimtevaart begint aanpassingsvermogen (AQ) als kernkwaliteit terrein te winnen en verdient wat ons betreft meer aandacht. Als individu, als team, maar ook als organisatie. Je kunt als individu adaptief en toekomstgericht zijn, als je teamgenoten dat niet zijn is het vechten tegen de bierkaai. Daarnaast is het belangrijk te weten wanneer je moet veranderen en wanneer juist niet. Daarom is het van essentieel belang een adaptieve en lerende organisatie te worden én blijven. Als je aanpassings- en lerend vermogen onderdeel maakt van het DNA van je organisatie, stel je jezelf in staat mee te bewegen met de maatschappelijke en technologische veranderingen van de samenleving. Maar hoe creëer je nou een adaptieve en lerende organisatie?

Hier drie lessen die we kunnen leren van astronauten en projecten als Mars One:

1. Een duidelijk doel voor ogen hebben 

Bas Landsdorp en zijn project Mars One en later SpaceX oprichter Elon Musk hebben een duidelijk doel voor ogen: een menselijke kolonie starten op Mars. In één zin is voor iedereen duidelijk naar welk doel zij toewerken. We begrijpen allemaal dat alle processen eromheen SpaceX of Mars One in staat stellen om dat doel te bereiken. Als organisatie heb je er dus baat bij een heldere strategie, visie en missie te formuleren, zodat iedereen weet waarom zij hun werk doen. Naast het formuleren van het doel is het zaak de hele organisatie daarin meekrijgen, oftewel het borgen van de strategische kern. (Lees meer over onze ‘Rollende Strategie’)

2. Selecteer de juist mensen 

Over astronaut worden doet niemand luchtig; we weten allemaal dat er een zwaar selectieproces aan voorafgaat. Ja, ze vragen om een studieachtergrond in Biologie of Wiskunde, maar na het lezen van deze blog weet je dat ze naast inhoudelijke kennis óók vragen om de juiste kwaliteiten. Een adaptieve en lerende organisatie vraagt om intrinsiek gemotiveerde mensen die willen (blijven) leren, ontwikkelen en zichzelf uitdagen omwille van het behalen van het doel. Mensen die weten wanneer je moet meebewegen en wanneer juist niet. Door daarop te selecteren haal je de juiste kennis en expertise in huis om de beste uitvoerkracht te geven aan je strategie.

3. Bereid je voor op het feit dat je nooit echt voorbereid zult zijn

Zowel Mars One, NASA als ESA benadrukken in hun selectieproces het belang van aanpassingsvermogen én de wil om te leren, omdat zij weten dat de enige constante factor verandering is. In de hedendaagse samenleving is dit ook het geval: organisaties moeten continu ontwikkelen en veranderen om bij te blijven. Organisaties die business as usual toepassen zullen uiteindelijk verdwijnen. Degenen die het meest succesvol zijn, zijn degenen die zich (op tijd) aanpassen. Zodra je dat als organisatie accepteert kun je aan de slag met het creëren van de juiste cultuur om te veranderen en innoveren. Deze les hebben Landsdorp en zijn collega’s helaas op de harde manier moeten leren.

Meer weten over het vergroten van het adaptief en lerend vermogen van jouw organisatie? Lees onze blogs of stuur een bericht. 

Heb je ambities om astronaut te worden, of wil je weten hoe succesvol je (team) gaat zijn? Wij kunnen jouw individuele én team AQ meten en je helpen dit verder te ontwikkelen. Klik hier voor meer informatie.