In een wereld die steeds sneller verandert, moeten organisaties zich voortdurend aanpassen aan nieuwe omstandigheden, klantwensen en concurrentiedruk. Dit vraagt om een bepaalde mate van aanpassingsvermogen. Dit is ook de reden dat we ons bij Adapt bezig houden met het AQ van mensen, teams en organisaties. Er is echter nog een andere competentie die cruciaal is in deze kwestie. Dat is vindingrijkheid. Mijn optiek zijn dit twee competenties die essentieel zijn voor het overleven en groeien van organisaties de komende jaren.

Wat is vindingrijkheid?

Vindingrijkheid is het vermogen om creatief en innovatief te zijn, om nieuwe oplossingen te bedenken voor bestaande of toekomstige problemen. Vindingrijke organisaties zijn in staat om nieuwe producten, diensten of processen te ontwikkelen die waarde toevoegen voor hun klanten, medewerkers, partners of andere stakeholders. Ze durven te experimenteren, te leren en te verbeteren. Een bepaalde mate van ‘slimmigheid’ wil ik het ook wel eens noemen.

Wat is aanpassingsvermogen?

Aanpassingsvermogen is het vermogen om flexibel en wendbaar te zijn, om je snel en soepel aan te passen aan veranderende omgevingen, taken, verantwoordelijkheden of mensen. Aanpasbare organisaties zijn in staat om hun strategie, structuur of cultuur te veranderen als dat nodig is. Ze staan open voor feedback, verandering en diversiteit. Organisatie die hoog scoren beschikken vaak ook over een hoge mate van improvisatie, inlevingsvermogen, veerkracht, discipline en samenwerking. Wist je dat AQ op individueel en teamniveau inzichtelijk te maken is?

Hoe verhouden vindingrijkheid en aanpassingsvermogen zich tot elkaar?

Vindingrijkheid en aanpassingsvermogen zijn nauw met elkaar verbonden. Ze vullen elkaar aan en versterken elkaar. Vindingrijkheid stimuleert aanpassingsvermogen omdat vindingrijkheid kan leiden tot nieuwe mogelijkheden en kansen. Dit betekent dat je efficiënte en innovatieve manieren kunt vinden om uitdagingen te overwinnen. Dit kan je aanpassingsvermogen vergroten, omdat je dan beter in staat bent om veranderingen snel te accepteren en erop te reageren.

Aanpassingsvermogen stimuleert vindingrijkheid, omdat het kan leiden tot nieuwe uitdagingen en leermomenten. Het betekent dat je je steeds aanpast aan de omgeving, taken, verantwoordelijkheden en/of mensen. Dit kan je vindingrijkheid stimuleren, omdat je dan creatief moet denken en problemen moet oplossen.

Vindingrijkheid en aanpassingsvermogen zijn ook afhankelijk van elkaar. Ze kunnen niet zonder elkaar bestaan als je echt succesvol wil zijn. Vindingrijkheid zonder aanpassingsvermogen kan leiden tot starheid of tunnelvisie. Ook zien we dat projecten of initiatieven dan falen. Aanpassingsvermogen zonder vindingrijkheid kan leiden tot kopieer gedrag, passiviteit, conformisme of stagnatie.

Wat zegt onderzoek over succesvolle organisaties als het gaat over deze termen?

Er zijn verschillende wetenschappelijke studies die de relatie tussen aanpassingsvermogen en vindingrijkheid en het succes van een organisatie hebben onderzocht. Een studie van de Harvard Business School heeft bijvoorbeeld aangetoond dat bedrijven die zich kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden 30% meer winstgevend zijn dan bedrijven die dit niet kunnen. Een andere studie van de Universiteit van Pennsylvania heeft aangetoond dat bedrijven die vindingrijk zijn 20% meer kans hebben om te overleven dan bedrijven die dit niet zijn. Verder laat onderzoek zien dat organisaties die beide zaken weten te combineren beter presteren dan minder vindingrijke en aanpasbare organisaties. Ze hebben een hogere klanttevredenheid, medewerkerstevredenheid, marktaandeel, omzetgroei en winstgevendheid. Ze hebben ook een hogere overlevingskans in turbulente tijden.

Praktijkvoorbeelden

Een voorbeeld van een vindingrijke en aanpasbare organisatie is Netflix. Netflix begon als een online dvd-verhuurder, maar transformeerde zichzelf tot een streamingdienst en een producent van eigen content. Netflix anticipeerde op de veranderingen in de markt, de technologie en de klantbehoeften, en creëerde zo een uniek businessmodel dat miljoenen abonnees aantrekt. Hier hebben we al eerder over geschreven.

Een ander mooi voorbeeld, wellicht minder bekend, is DSM. DSM bestaat al sinds 1902 en is voortgekomen uit de voormalige Nederlandse Staatsmijnen. Na sluiting van de mijnen moest DSM zich opnieuw uitvinden en ging zich focussen op de petrochemische industrie. Door vanaf het begin te investeren in R&D werd er veel chemische kennis vergaard waarmee de chemische activiteiten sterk konden worden uitgebreid. In eerste instantie lag de nadruk sterk op bulkchemicaliën, maar later verschoof de productie meer naar eindproducten zoals plastics en industriële en fijnchemicaliën. Weer jaren later, in 1989, ging DSM naar de beurs en werd het een zelfstandig bedrijf. In de jaren 1990 en 2000 deed DSM een reeks overnames en desinvesteringen om zich meer te richten op fijnchemie en biotechnologie. Zo werd DSM een wereldwijde speler op het gebied van voeding, gezondheid en materialen. Dit jaar fuseerde DSM met het Zwitserse Firmenich, een toonaangevend bedrijf in smaken en geuren, om samen verder te gaan als DSM-Firmenich. Het nieuwe bedrijf richt zich volledig op het adresseren van de maatschappelijke en milieu-uitdagingen van voedselproductie en consumptie wereldwijd. Het nieuwe bedrijf heeft een breed aanbod aan oplossingen, op basis van natuurlijke en hernieuwbare ingrediënten, voor onder andere vitale voedingsstoffen, smaken, geuren, plantaardige eiwitten, probiotica en gepersonaliseerde supplementen.  Een van de belangrijkste drivers achter het feit dat DSM zich steeds weet aan te passen is de strategische volwassenheid van de organisatie. Ze hebben een strategisch ritme. Het hebben van een duidelijke visie op de toekomstige marktontwikkelingen en de maatschappelijke en milieu-uitdagingen die daarmee samenhangen. DSM heeft regelmatig vijfjarenplannen opgesteld, zoals Vision 2005 en Vision 2010 en Visie DSM Bright Connecting 2020, waarin het zijn strategische doelstellingen en prioriteiten uiteenzette. DSM heeft ook het vermogen om zich tijdig aan te passen  aan de veranderende omstandigheden en kansen, zoals de fusie met Firmenich.

Hoe kan een organisatie de mate van vindingrijkheid en aanpassingsvermogen verhogen?

Er zijn verschillende manieren om als organisatie vindingrijker en aanpasbaarder te worden. Hier zijn enkele tips:

• Verhoog je strategische volwassenheid. Dit verwijst naar de mate waarin een organisatie in staat is om strategisch te denken en te handelen. Strategisch volwassen  organisaties hebben een duidelijk begrip van hun missie, visie en strategie, en ze hebben de processen en systemen in plaats om deze strategieën uit te voeren. Ze zijn ook in staat om proactief te denken en te anticiperen op veranderingen in de markt. Om hier aan te werken is een strategische ritme cruciaal. Dit is het hebben van een duidelijk proces, afspraken en kaders voor het regelmatig evalueren en bijsturen van de strategie en tactiek op basis van de o.a. de resultaten, marktontwikkelingen, feedback van de klanten en interne ontwikkelingen. Een goed strategisch ritme zorgt voor een continue verbetering en innovatie van de organisatie. Lees hier meer over
• Stimuleer een cultuur van creativiteit, innovatie en experimenteren. Geef medewerkers de ruimte, de middelen en de erkenning om nieuwe ideeën te genereren, te testen en te implementeren.
• Creëer een cultuur van feedback, leren en verbeteren. Moedig medewerkers aan om feedback te geven en te ontvangen, om van hun fouten te leren en om hun prestaties te verbeteren. Durf ook feedback op te halen bij je klanten en partners.
• Bouw een cultuur van diversiteit, inclusie en samenwerking. Zorg voor een mix van mensen met verschillende achtergronden, perspectieven en vaardigheden. Zorg ervoor dat iedereen zich gewaardeerd en betrokken voelt. Zorg voor effectieve communicatie en samenwerking tussen teams en afdelingen. Dit is een heel ingewikkeld proces en alle drie de aspecten (1. diversiteit, 2. inclusie en 3. samenwerking) verdienen constante aandacht.
• De laatste tips sluit erg aan bij de strategische volwassenheid van de organisatie. Ontwikkel ook een platte, dynamische en responsieve organisatiestructuur. Dit wordt pas echt versterkt als je zorgt dat er een positieve en proactieve houding is ten opzichte van verandering.

Conclusie

Vindingrijkheid en aanpassingsvermogen zijn twee sleutelcompetenties voor organisaties in de 21e eeuw. Ze stellen organisaties in staat om nieuwe oplossingen te bedenken en zich snel aan te passen aan veranderende omstandigheden. Ze leiden tot betere prestaties en een hogere overlevingskans. Een hoge mate van strategische volwassenheid is hierbij van belang. Verder kan dit ontwikkeld worden door het creëren van een cultuur die creativiteit, innovatie, feedback, leren, diversiteit, inclusie, samenwerking, flexibiliteit, wendbaarheid en veranderbereidheid stimuleert.

Wil jij nu eens sparren over het aanpassingsvermogen en vindingrijkheid van jouw afdeling en organisatie?
Als jij voor de koffie zorgt dan kom ik vrijblijvend langs.